พฤติกรรมและภาษาผึ้ง
- พฤติกรรม คือการแสดงออกในลักษณะท่าทางเพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้า ผึ้งเป็นแมลงสังคมที่มี พฤติกรรมแดงออกมากกว่าแมลงอื่นๆ พฤติกรรมเหล่านี้ได้แก่ ภาษาผึ้ง การผสมพันธุ์ การวางไข่ และการแยกรัง เป็นต้น
- ภาษาผึ้ง เป็นภาษาใบ้ชนิดหนึ่งเป็นอาการที่แสดงออกของผึ้งเพื่อใช้บอกแหล่งอาหารใช้สมาชิกใน รังทราบและพากันบินไปหาอาหารนั้นทันทีภาษาผึ้งเป็นภาษาที่น่าสนใจและน่าแปลกประประหลาด
- “อะไรกันผึ้งเป็นแมลงตัวเล็กๆ มีภาษาด้วยหรือ” คำถามนี้ได้นำไปสู่การค้นพบโดย ศาสตร์ตราจารย์ คาร์ล ฟอนฟริช แห่งประเทศเยอรมันนี ผู้ได้เฝ้าดูผึ้งตัวน้อยๆ บอกภาษากันด้วยการเต้นรำโดยศึกษาเรื่องนี้อยู่นานถึง 40 ปี จึงสรุปและอธิบาย แง่มุมต่างๆ ของภาษาผึ้งได้อย่างละเอียด ผลงานของเขาได้รับรางวัลสูงสุด คือ รางวัลโนเบลในปี พ.ศ.2516
- การเต้นรำบอกแหล่งอาหารของผึ้งมีอยู่ 2 แบบ คือ การเต้นรำแบบวงกลม
และการเต้นรำแบบส่ายท้อง การเต้นรำแบบวงกลม(round dance) ผึ้งงานที่กลับ มาจากสำรวจแหล่งอาหารในรัศมีไม่เกิน 100 เมตร จะบินกลับรังแล้วเต้นแบบวงกลม บนผนังของรวงรังในแนวตั้งฉากกับฐานรัง เพื่อบอกให้สมาชิกผึ้งงานด้วยกันทราบ ลักษณะของการเต้นแบบวงกลมนี้จะเต้นวนอยู่หลายรอบนาน นาทีจึงหยุด และย้าย ไปเต้นในตำแหน่งต่างๆ บนผนังรวงรัง เพื่อบอกสมาชิดผึ้งงานตัวอื่นๆ ให้ทรายต่อไป ตลอดเวลาของการเต้นจะมีผึ้งงานประมาณ 5-10 ตัว ตอมรอบๆ ถ้ามีแหล่งอาหาร อุดมสมบูรณ์ ผึ้งที่สำรวจนี้จะเต้นรุนแรงและเร็วถ้าอาหารมีน้อยก็จะเต้นช้า และมักไม่ได้รับความสนใจจากสมาชิดผึ้งงานที่ล้อมดูอยู่รอบๆ ผึ้งงานที่ตอม ดูในขณะที่ผึ้งสำรวจเต้น จะดมกลิ่นและสังเกตลักษณะสีของแหล่งอาหาร ซึ่งได้จากเกสรและน้ำหวานที่ติดมากับผึ้งสำรวจนี้ด้วย การเต้นแบบวงกลมมิ ได้บอกทิศทางแต่อย่างใด เพราะระยะทางในรัศมี 100 เมตรนั้น เมื่อผึ้งงานที่ ตอมดูอยู่รอบๆ บินขึ้นดู ก็จะพบแหล่งอาหารที่อยู่ไม่ไกลนี้ได้ทันที
- การเต้นแบบส่ายท้อง (tail wagging dance) ผึ้งงานสำรวจที่พบแหล่ง อาหารไกลกว่า 100 เมตร จะบินกลับรังและเริ่มเต้นแบบส่ายท้องบนผนังรวง ทันที ลักษณะการเต้นแบบนี้ ท้องจะส่ายไปมาโดยผึ้งจะวิ่งเป็นเส้นตรงขึ้นก่อน แล้วหมุนวนรอบซ้ายและขวารอบละครึ่งวงกลม ทำองศาบนเส้นแบ่งครึ่งวงกลม กับแนวดิ่งของฐานรังนี้เอง จะบอกทิศทางระหว่างแหล่งอาหาร ที่ตั้งของรังและ ดวงอาทิตย์ ผึ้งสำรวจจะเต้นแบบนี้ซ้ำแล้วซ้ำอีก จำนวนรอบและระยะเวลาในการเต้น จะเป็นตัวกำหนดระยะทางของแหล่งอาหารกับที่ตั้งของรังผึ้ง ผึ้งสำรวจจะย้ายตำแหน่ง การเต้นไปยังที่ต่างๆ บนรวงรังให้สมาชิกภายในรังทราบมากที่สุดแล้วจะหยุดเต้น ผึ้งงานที่ตอมอยู่รอบๆ จะพากันบินไปสู่แหล่งอาหารนั้นทันที
- ความรุนแรงของการเต้น เป็นสิ่งบ่งบอกความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งอาหาร จำนวนรอบของงการเต้นบอกระยะทางของแหล่งอาหารผึ้งงานจะสังเกตลักษณะของ กลิ้นและชนิดของดออกไม้ได้จากเกสรที่ติดมาบน ตัวผึ้งสำรวจเช่นเดียวกับการเต้นแบบวงกลม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น